Vidalama Torklarının Isıl İşlem Görmüş Ağaç Malzemelerde Oluşturduğu Deformasyonun Anatomik Olarak İncelenmesi

Abstract

Weathering (dış hava şartları), kimyasal, mekanik ve ışık enerjisi faktörlerinin kompleks bir birleşimidir. Işık (UV, IR), rutubet (yağmur, kar, nem, çiğ), mekanik güçler (rüzgar, kum, kir) ve sıcaklık etkisi ile yüzeyde meydana gelen renk değişimi, yüzey pürüzlüğü ve çatlamalardır. Bütün ağaç türleri uzun süre atmosferik koşullarda açık hava etkisine maruz kaldıklarında ekstraktif maddeler ve odunlaşmamış lifler ayrışmakta ve ağaç malzeme grileşmektedir. Güneş ışınları (fotokimyasal bozunma) ve suyun (yağışlar, yağmur suyu, kar) birleşik etkisi odunun ana bileşiklerini bozmakta ve yüzeyi mikroorganizmalar tarafından hızlı bir şekilde bozulacak bir ağa dönüştürmektedir. Dış hava koşullarında bozunma, güneş ışınlarının UV etkisi, ıslanma-kuruma döngülerinin etkileri ve mikroorganizmaların faaliyetlerinin neden olduğu öncelikle ligninin ayrışması ile başlayan hücre duvarında meydana gelen kimyasal değişimin bir sonucudur. Islanma ve kuruma döngülerine ek olarak donma ve çözünme döngülerinin de etkisi bulunmaktadır. Bozunma genellikle ligninin ayrışması sonucu orta lamelde meydana gelen hücre ayrılması ile ortaya çıkmaktadır. Ağaç malzeme hücre duvarında sekonder çeper lümen yüzeylerinin aşınması ile lif veya lif demetlerine ayrılmaktadır. Mikrofibril demetleri hücre duvarındaki kimyasal ve fiziksel süreçlerden dolayı soyulmaktadır. Bunun yanında, ağaç malzemenin hızlıca ıslanması ve kuruması, günlük ve sezonluk nisbi nem değişimleri, sıcaklık değişimleri, rüzgâr, atmosferik kirlilik, oksijen ve malzeme yüzeyinde yürüme, yüzeyleri temizleme (temizleyiciler, parlatıcılar, tazyikli su ile yıkama, zımparalama vb.) gibi insan aktiviteleri ağaç malzeme yüzeyini bozmaktadır (Karamanoğlu, 2012; Karamanoğlu ve Akyıldız, 2013; Williams, 2005, Temiz et al., 2007). Türkiye de özellikle mobilya sektörün de kullanılan ağaç malzemelerin birleştirmelerinde kullanılan vidaların ağaç malzemeye ve birleştirme yerlerine vermiş olduğu tahribatın anatomik açıdan incelenmemiştir. Bu çalışma kapsamında farklı sıcaklıklara maruz kalan ağaç malzemeye uygulanan vidalama torklarının malzeme ve birleştirme yerleri üzerine etkileri araştırılacaktır.