Küre Dağları Milli Parkı'nda Kadın Destekli Ekoturizm Faaliyetleri

Abstract

2000 yılında Milli Park statüsü kazanan Küre Dağları yörenin önemine dikkat çekmekte ve korunması gerekliliğini vurgulamaktadır. Bu değişim, bir yandan bölgeye ulaşım imkanlarının arttırılması, alt yapı sorunlarının çözümlenmesi gibi olumlu gelişmelere neden olurken, diğer yandan yöre halkının ormandan elde ettiği asli ve tali ürünler açısından imkanlarını daraltmıştır. Bölgede oluşan olumlu ve olumsuz koşulları dengelemek amacı ile yöre halkına ekoturizm kavramı benimsetilmeye çalışılmaktadır. Bu sayede alternatif gelir kaynağı elde edebilecekleri bir çalışma sahası gösterilmektedir. Yöreye özgü giyecek, yiyecek, içecek, süs eşyaları gibi çeşitli mal ve hizmetlerin sunumu yöre halkının bütçesine ek gelir olarak kaydedilebilmektedir. Ekoturizm ile, ülkenin değişik bölgelerinden ve hatta dünyadan (PAN Parks sertifikası,2012) insanlar ile iletişim imkanı bulmaları ve ürettiklerini pazarlayabilmeleri yöre halkı açısından büyük önem arz etmektedir.

Küre Dağları Milli Parkı Ekoturizm Derneği’nin (KED) 2004-2007 yılları arasında yapmış oldukları bir projede, Küre Dağları Milli Parkı sınırları içerisinde bulunan Zümrüt Köyü’nde yaşayan halkın ekoturizmden faydalanmaları ve milli park ile yöre halkı arasında pozitif bir etkileşim kurulması amaçlanmıştır. Bu proje sonunda, Zümrüt Köyünde Ekoturizm altyapısının oluşturulması ve sürdürülebilirliliğin sağlanabilmesi için "Küre Dağları Ekoturizm Geliştirme Kooperatifi" (KEKOOP) kuruluşu gerçekleştirilmiştir. Yöre insanı ekoturizm yoluyla ek gelir sağlamaya başladığından, üretim ağırlıklı ormancılık faaliyetlerine olan bağımlılıkları azalmış ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına direkt olarak katkı sağlanmıştır (Pınarbaşı ve Azdavay ilçelerinde yapılan ve geleneksel kıyafetle şekillendirilen bebek “pınar bebek” satışında 2007 yılında %70 artış sağlanmıştır). Proje köyde ek geçim kaynağı oluşturma ve kadınlarında hane gelirine aktif katkı sağlama açısından örnek oluşturmuştur. Ancak bu çalışmada gelişmeler Zümrüt Köyü özelinde kalmış, Milli Park’ın içinde ve tampon bölgesinde yer alan diğer köylerde olumlu bir gelişme gözlenmemiştir.

Bu çalışmada Küre Dağları Milli Parkı genelinde yaşayan ve üretici konumunda olan kadınların aile ve toplum içinde güçlendirilmesi, her hangi bir üretim faaliyetinde bulunmayan kadınlar için ise yapılabilecek faaliyetler hakkında farkındalık yaratmak amaçlanmaktadır. Küre Dağları Milli Parkı’nda kadın destekli ekoturizm faaliyetlerinin hangi ölçüde gerçekleştiği ve geliştirilmesi için neler yapılabileceği araştırılacaktır. Araştırma esnasında yörede aktif bir şekilde üreten ve ürettiğini satan kadınların kazançları, üretim sıklıkları, yılın hangi dönemlerinde satışlarına devam edebildikleri bunun bütün yıla yayılması olanakları belirlenecektir. Küre Dağları Milli Parkı ve tampon bölgelerinde yaşamaları sebebi ile gelen ziyaretçilerin hangi dönemlerde gelirlerini ne şekilde etkilediği, yöre kadınlarına anket uygulanması yolu ile kadının Küre Dağları Milli Parkı’ndaki üretim ve kazanç işlerindeki rolü tespit edilecektir. Elde edilecek anket sonuçlarının değerlendirilmesi ile yöre kadınlarının daha aktif bir şekilde ürettiklerini pazarlayabilmeleri için gerekli olan ihtiyaçlarının belirlenecektir. Yöre kadınının kalkındırılması için yapılabilecekler ve mevcut imkânlardan bilgisi olmayan kadınların da bilgilendirilmesi amaçlanmaktadır.