Sarıçam (Pinus Sylvestris L.) Tohum Bahçelerinde İbre Element Analiz Yöntemiyle Genetik Çeşitliliğin Belirlenmesi

Abstract

Ülkemizde orman ağaçları üzerinde yapılan genetik ıslah çalışmaları içerisinde tohum bahçeleri ayrı bir öneme sahiptir. Orman ağaçlarında ıslah tesisleri kurulurken, verimi yüksek üstün genotiplerden kurulması ve böylece genetik tabanı daraltarak yüksek kazanç sağlanması amaçlanır. Oysa genetik taban daraltıldığında, çok fazla değişken koşullara sahip olan orman ekosisteminde her zaman istenilen kazanç sağlanmayabilir. Bu nedenle değişen yetişme ortamı koşullarına ve küresel ısınmaya karşı türlerin adaptasyon sağlayabilmesi açısından genetik çeşitlilik oldukça önemlidir. Çünkü genetik çeşitlilik bir türün gelecekte karşılaşacağı muhtemel risklere karşı türün devamlılığını sağlayacak bir sigorta, bir güvencedir. Bu nedenle gelecekteki olası tehlikelerin önlenmesi ve krizlerin çözülebilmesi, genetik çeşitliliğin korunması ile mümkün olacaktır. Orman ağaçlarında yapılan ıslah çalışmalarında genetik kazancın yüksek olması hedeflenmektedir. Bunun için ıslah edilmiş materyal kullanımının önemli olduğu bilinmektedir. Islah edilmiş tohum üretimini sağlayan en önemli kaynaklardan başında tohum bahçeleri gelmektedir. Ancak, tohum bahçeleri kurulumu esnasında en çok dikkat edilmesi gereken husus genetik çeşitliliğin korunmasıdır. Bu nedenle tohum bahçelerinde genetik çeşitliliğin belirlenmesine yönelik birçok araştırma yapılmıştır. Fakat, yapılan çalışmaların çoğu morfolojik karakterlere bağlı olarak yapılan genetik çeşitliliğin belirlenmesine yönelik çalışmalardır. Ülkemizde geniş bir kullanım alanına sahip olan sarıçam üzerine yapılan çok fazla genetik araştırma bulunmamaktadır. Bu nedenle yapılacak olan bu çalışma ile tohum bahçesindeki genetik çeşitliliğin ibre element konsantrasyonlarına bağlı olarak yapılması hedeflenmektedir. Çalışma kapsamında toplanacak ibre örneklerinde yapılacak kimyasal analizler ile bazı elementlerin konsantrasyonları belirlenecek ve uygulanacak istatistiki analizler ile klonlar arası ve içi genetik çeşitliliğin düzeyi element konsantrasyonlarına bağlı olarak belirlenmeye çalışılacaktır. Çalışma sonuçları hem uygulamaya olası katkıları hem de genetik çeşitlilik konusundaki araştırmalara yeni bir boyut kazandırması açısından büyük önem taşımaktadır.