Browsing by Author "KUTLU, A."

Now showing 1 - 2 of 2

Cumhuriyet ve Kavramsal Komşuları Monarşi, Devlet ve Demokrasi: Benzerlikler ve Farklılıklar Üzerine Bir Değerlendirme
(2023) KUTLU, A.
Siyaset bilimi ve siyaset felsefesi kavramları içinde cumhuriyet, anlamı ve algısı açık ve net olmayan bir kavramdır. Kavramın uzun tarihi ve duygusal yükleri, onun muğlaklığını beslese de, belki de en önemli belirsizlik kaynağı, kavramsal komşuları olarak adlandırılabilecek monarşi, devlet ve demokrasi kavramlarıyla tuhaf bir ilişki içinde olmasıdır. Bu tuhaflık, cumhuriyetin bu kavramlardan her biriyle zaman zaman özdeş, zaman zaman ise karşıt kavramlar olarak görülmesinden gelir. Bu hem özdeş hem de karşıt olma durumu, cumhuriyetin anlamının farklı kavramlarla iç içe girerek bulanıklaşmasına yol açmaktadır. Bu çalışma, cumhuriyetin anlamının kavramsal komşularıyla ilişkisini ayrı ayrı irdeleyerek cumhuriyetin anlamını belirginleştirmeye çalışıyor. Buradaki amaç, cumhuriyeti diğer kavramlardan titizce ayrıştırarak nihai bir tanımını yapmak değildir. Bunun yerine, cumhuriyetin her bir kavramla oluşturduğu kavramsal ikiliklerin aynı zamanda bir etkileşim zemini oluşturduğuna dikkat çekmektir. Cumhuriyet ve monarşi, cumhuriyet ve devlet, cumhuriyet ve demokrasi ikiliklerinde yer alan her bir kavram, cumhuriyeti başka bir biçimde etkilemekte ve ondan etkilenmekte; dönüştürürken dönüşmektedir. Tarihsel bir perspektif içinden bakıldığında, her bir kavram ikiliğinde cumhuriyet ve ilişkili olduğu kavram bazen yakınlaşmakta bazen karşıtlaşmaktadır. Esasen bu ikiliklerde mutlak anlamların olmadığına; bunun yerine bir etkileşimin olduğuna dikkat etmek önemlidir. Nitekim her üç kavramsal ikilik de, özdeşlik veya karşıtlığa indirgenemeyecek, etkileşim içinde yakınlaşıp uzaklaşan ama bazı değerler üzerinden komşu olan bir anlam zenginliğinden beslenmektedir. Ayrıca ikiliklerden her biri, cumhuriyetin tarihsel ve kuramsal dönüşümünün ayrı bir kesitini anlamaya hizmet etmektedir.
ÖMER SEYFETTİN’İN MİLLİYETÇİLİK ANLAYIŞININ BAĞLAMI, İÇERİĞİ VE TEMEL MOTİFLERİ
(2023) KUTLU, A.
Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılış döneminde, farklı ideolojilerin rekabet içinde farklı siyasal, toplumsal, kültürel ve hatta iktisadi çözüm önerileri geliştirdiği bir bağlamda yazan Ömer Seyfettin, 20. yüzyıl boyunca en önde gelen hikâyecilerden biri olmuştur. Fazlasıyla döneminin koşulları içinde düşünen ve yazan bir yazarın niçin Cumhuriyet Türkiyesi’nin en önemli, en saygın yazarlarından biri haline geldiği sorusunu kalkış noktası alan bu çalışma, yanıtın edebiyattan çok siyasette, daha açıkçası yazarın milliyetçi ideolojisinde yattığını kabul etmektedir. Bu bağlamda Ömer Seyfettin’in milliyetçilik anlayışını ele alan çalışma, onun aslında dönemsel ihtiyaçlar içinde beliren kavramlarının ve temalarının kendi iç bütünlüğünü ve çelişkilerini araştırmaktadır. Bu bağlamda tarihsel arka planda Osmanlı İmparatorluğu’nun geçirdiği dönüşüm ve Balkan milliyetçiliklerinin gelişerek zafere ulaşması yer alırken; onların tepkisel yansıması olarak ırka ve kana vurgu yapan, devlet karşısında bireyi önemsizleştiren, vatan kavramı belirsiz ama milletler arasında Sosyal Darwinist bir rekabeti ve her milletin kendi mefkûresini gerçekleştirmek için mücadelesini meşrulaştıran bir milliyetçilik vücut bulmaktadır. Bu milliyetçilik anlayışının kendi çelişkilerine ışık tutabilmek için ise kadın, din ve dil gibi kamusal tartışmalardaki yaklaşımları incelenmektedir. Bu konular, farklı ideolojilerin kesişim alanında yer aldığı için ideolojik savrulmaların daha net görülmesini sağlamaktadır. Nihayetinde çalışma, Ömer Seyfettin’in milliyetçiliğinin özgün vurgularına ve çelişkilerine karşın, milliyetçiliği geniş kitlelere basitleştirerek sunmayı başardığı için kanonik olmayı başardığı savıyla sona ermektedir.