SARIÇAM (Pinus sylvestris L.)’DA FARKLI TOHUM KAYNAKLARININ KOZALAK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Abstract

Bu çalısmanın amacı, sarıçam’da (Pinus sylvestris L.) farklı tohum kaynaklarının kozalak özelliklerine etkisini belirlemektir. Deneme alanı olarak Çankırı-Ilgaz-Uzundağ mevkiindeki tohum mesceresi ile Ilgaz orijinli Eskisehir-Mihalıçcık-Ormantepe mevkiindeki klonal tohum bahçesi seçilmistir. Bu amaçla; 2004 bol tohum yılında, Ilgaz-Uzundağ mevkii 176 nolu tohum mesceresindeki 30 üstün ağaçtan ve Mihalıçcık-Ormantepe mevkiindeki 96 nolu klonal tohum bahçesinden 30 klonu temsil edecek sekilde her bir ağaçtan 20’ser adet olmak üzere toplam 1200 adet kozalak örneği alınmıstır. Her bir örneğin; kozalak çapı, kozalak boyu, karpel sayısı, kozalak ağırlığı gibi kozalağa iliskin morfolojik özellikleri belirlenmistir. Yapılan ölçüm ve değerlendirmeler sonucunda; Ilgaz tohum mesceresine ve Mihalıçcık klonal tohum bahçesine ait kozalakların ortalama değerleri sırasıyla; Kzç: 23,81 mm ve 22,11 mm, Kzb: 47,92 mm ve 41,87 mm, Kzag: 11,27 gr ve 7,48 gr, Kps: 58,87 adet ve 67,07 adet olarak bulunmustur. Sonuç olarak; Ilgaz tohum mesceresinden alınan örneklerin Mihalıçcık klonal tohum bahçesinden alınan örneklere göre, Kps özelliği dısındaki tüm özellikler bakımından daha yüksek değerler tasıdığı tespit edilmiŞtir. This study was carried out for determing the effects of different seed sources on cone traits by collecting the cones from Çankırı-Ilgaz seed stand and Eskisehir-Mihalıçcık clonal seed orchard. A total of 1200 cone samples were collected from 30 dominant trees (20 each) at Ilgaz-Uzundağ (Number of seed stand is 176) and 30 choosen trees (20 each) representing the clones at Mihalıçcık-Ormantepe (Number of clonal seed orchard is 96) in the rich seed year (2004) for the investigation. The morphologic characteristics of cones, such us the diameter, height, carpel number, weight of each cone were determined. The average values of cones picked up from Ilgaz seed stand and Mihalıçcık clonal seed orchard were found respectively; Kzç: 23,81 mm and 22,11 mm, Kzb: 47,92 mm and 41,87 mm, Kzag: 11,27 gr and 7,48 gr, Kps: 58,87 pieces and 67,07 pieces. All values were found higher at samples picked up from Ilgaz seed stand than samples picked up from Mihalıçcık clonal seed orchard except Kps