BATUMLU YESAR BABA VE SİNOP’TA BEKTAŞiLiK

Abstract

Bekta ilik XIII. yüzyılda Hacı Bekta Veli tarafından Anadolu’da kurulduktan sonra XVI. yüzyıla kadar bir kurulu ve oluşum devresi ya amatör. Bu süreçte Anadolu’nun yanı sıra Rumeli, Mısır ve Irak ile Kıbrıs ve Girit’te yayılma alanı bulan tarikat özellikle Anadolu’nun batısında yo- ğunluk kazanmıştır. XIX. yüzyıla gelinceye değin Karadeniz coğrafyasında da tekkelere sahip olduğunu tespit ettiğimiz Bektaşilik 1826 yılında yasaklanmıştır. Böylece Sultan II. Mahmut’un döneminin sonlarına kadar yasaklı kalan Bektaşiilik Tanzimat Fermanı ile birlikte kõsmen serbest kalmıştır. Sultan Abdülaziz döneminde ise üzerindeki baskı iyice yumu ama ve Bektaşiilik yasaklılık öncesi faaliyet göstermedi. Sinop merkezinde müntesiplere sahip olmuştur. 1870’lerde Yesari Baba’nın eliyle Sinop’a ulaşan Bektaşilik XX. yüzyıllarında yüzden fazla müridle mahalli yönetimin dikkatini çekmiştir. 1907 1 Yrd. Doç. Dr., Kastamonu Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü. yılında mahalli yöneticilerin isteği ile merkezi hükümet tarafından Sinop’ta Bektaşi faaliyetleri denetim altına alınmaya çalışılmıştır. . Ancak II. Meşrutiyet’in ilan edilmesiyle Bektaşiilik tamamen serbest kalmış ve 1925 yılında tüm tekke, zaviye ve türbeler kapatılıncaya kadar Sinop’ta Bektaşilik faaliyetleri sürmüştür.