Farklı Floristik Bölgelerde Yetişen Bazı Herdemyeşil Yapraklı Bitkilerde Yaprak Mikromorfolojik Karakterlerinin Değişimi

Abstract

Türkiye bulunduğu coğrafi konumu, çeşitli iklim ve topoğrafya özellikle de yükseklik ve bakı şartlarına bağlı olarak bitki çeşitliliği bakımından üç farklı fitocoğrafik bölgeye ayrılmaktadır. Ülkemizde birden fazla flora veya vejetasyon bölgesi bulunması eski çağlar döneminde görülen iklim değişmeleri ile oluşmuştur. Bu oluşan rejyonlar Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran-Turan fitocoğrafik veya floristik bölgeleri olarak adlandırılmaktadır. Bu 3 iklim tiplerinin karakteristikleri birbirinden oldukça farklı özelliklerdedir. Bu farklılıklar gözönüne alındığında bazı bitki türlerinin, bu iklim tiplerinin görüldüğü bütün alanlarda yol kenarı ağaçlandırmaları ile park ve bahçelerde kullanıldığı görülmektedir. Bu amaçla kullanılan bitki türleri, doğal yayılış alanları dışında kullanıldıklarında çoğu zaman doğal yetişme ortamlarında gösterdikleri büyüme performansı gösterememekte, doğal yayılış alanındaki formlarını yansıtamamakta, genellikle de stres faktörleriyle karşı karşıya kalmaktadırlar. Biyotik ve abiyotik çevre etmenlerinin yani negatif etmenlerin birlikte etkisiyle bitkilerde ortaya çıkan değişimler stres olarak ifade edilmektedir. Doğal yayılış alanı dışında kullanılmış olan bitkilerin, farklı şekillerde stres faktörlerine maruz kalması kaçınılmazdır ve bu stres faktörleri bitkinin gözle görülen morfolojik özellikleri yanında gözle görülmesi mümkün olmayan mikromorfolojik ve odun anatomil özelliklerini etkilemektedir.

Yapılacak olan bu çalışma ile farklı iklim tiplerinin hakim olduğu alanlarda yetiştirilen bitkilerde mikromorfolojik ve anatomik karakterlerde meydana gelen değişimler araştırılacaktır. Bu amaçla, her fitocoğrafik bölgeyi temsil edecek kadar ikişer şehir seçilecek ve toplam 6 şehirde bulunan türlerden 5 farklı tür ile çalışmaya gerçekleştirilecektir. Belirlenen türlerden, vejetasyon mevsiminin sonlarına yaprak örnekleri toplanacak ve yaprak yüzeylerinde ve odun anatomik yapılarında meydana gelen farklılıklar, ölçülecek karakterler yardımıyla belirlenecektir.

Çalışmada, yetişme yeri koşullarının türlere etkisinin ortaya konulması, Kastamonu Üniversitesi Merkezi Laboratuarında bulunan elektron mikroskobu (SEM= Scanning Electron Microscope) ile gerçekleştirilecektir. Çalışma sonucunda türlere ait olan yaprak örnekleri üzerinde, Stoma Yoğunluğu (1 mm2 alanda), Stoma Uzunluğu (µm), Stoma Genişliği (µm), Serbest Açıklık (Stoma yüzeyinde wax ile kaplı olmayan alan genişliği) (µm), Stoma alan indeksi (Stoma yoğunluğu x stoma uzunluğu), Tüy yoğunluğu (1 mm2 alanda) gibi mikromorfolojik karakterler belirlenecektir.