Kastamonu İlinde Mevsimsel Değişimin Ve Toprak Yapısının Bazı İğne Yapraklı Ve Yapraklı Ağaç Türlerinin Genç Fidanlarında Odunun Anatomik Ve Biyomekaniksel Yapısı Üzerine Etkisi

Abstract

Ağaçlarda büyüme ve odun anatomisinin gelişmesi toprak ve iklim yapısından etkilenmektedir. Özellikle, iklim koşullarının anlaşılmasında odunun makroskopik özelliklerinden biri olan yıllık halka gelişimi iklim değişimlerinin belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Yıllık halka genişliği ağaç türüne ve bilge koşullarına bağlı olarak değişir. Örneğin, yıllık halkalar kurak sezonlarda iklim koşullarının iyi olduğu sezonlara göre daha kısa olmaktadır. Odunun mikro anatomik yapısına bakıldığında ise hücrelerin boyutlarında veya çaplarında mevsimsel periyoda bağlı olarak değişimler olduğu gözlenmektedir. İklim ile birlikte ağacın yetişme koşullarından biri olan toprak yapısı da ağacın büyümesini ve gelişimini etkileyerek odunun anatomik ve mekanik ya pisini etkileyebilir. Bitkilerin büyümelerinde en önemli kaynaklardan biri verimli ve üretken toprak ya pisidir. Örneğin, çakıllı kum, kırmızı kum ve kumlu zeminde bitkinin en iye büyümeyi gerçekleştirdiği kum yapısı siyah kum ya da kum zemindir, fakat çakıllı kumda bitki büyümesi oldukça yavaştır. Ayrıca, kumlu topraklarda yetişen ağaç türleri rüzgâr erozyonu veya aşındırmasına karşı daha dirençlidirler. Toprakta bulunan Azot (N), Fosfor (P), Potasyum (K), Kalsiyum (Ca), Magnezyum (Mg), Kükürt (S) gibi makro besin elementleri bitkilerin büyüyüp gelişebilmeleri için önem arz etmektedir. Bu elementlerden özellikle azot ve fosforun bitkide az olması trake veya traheidlerlerin çaplarında daralmaya ve hücrelerin yoğunluğunda azalmaya neden olmaktadır. Toprak yapısı ve özellikleri ve mevsim değişimleri farklı ağaç türlerinde farklı büyüme koşullarına neden olarak odun hücrelerinin boyutlarında, çaplarında, hücre zarı kalınlıklarında ve hücre yoğunluklarında farklılıklar gösterebilir. Bu yüzden, bu çalışmanın amacı mevsim periyodunun ve toprak yapısının çeşitli ağaç türlerinin anatomik ve biyomekanik yapısına etkisini belirlemektir. Çalışma alanı olarak Tekirdağ İli seçilecek olup, Tekirdağ İli nemlilik indekslerine göre bulunan hidrografik bölgelerden yarı nemli iklim tipine girmektedir. Yağış rejimi bakımından Akdeniz yağış rejimi kategorisinde bulunmaktadır ve yıllık yağış ortalaması 2016 yılına göre 580.8 mm’dir. Akdeniz ikliminin etkileri görülen Tekirdağ sahil şeridinde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır ve karasal iklim görülür. İklim özellikleri ve ilin toprak yapısı nedeniyle, mevsimsel periyod değişiminin odunun anatomik yapısına etkisinin rahatlıkla belirlenebileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada, cevresel koşulların etkileri 4 farklı ağaç türünde (2 tür Angiospermae ve 2 tür Gymnospermae) belirlenecektir. Bu projede, Fagus orientalis (doğu kayını), Quercus hartwissiana (Istıranca mesesi), Pinus brutia (kızılçam), ve Pinus nigra (karaçam) ağaç türleri kullanılacaktır.