Erozyon Kontrol Teraslarında Korunga Örtüsünün ( Onbrychis Viciifolia Scop) Ve Kuşburnunun (Rose Canina) Kullanılmasının Toprak Kaybı, Yüzeysel Akış Ve Toprak Özellikleri Üzerine Olan Etkileri

Abstract

Son yıllarda, çölleşme çevrenin korumasında önemli bir konu haline gelmiştir. Çölleşmenin en açık göstergelerinden birisi vejetasyonun bozulması ya da yok olmasıdır. Vejetasyon örtüsünün azalması toprağı artan bir şekilde rüzgâr ve yağmur damlalarının etkisine karşı savunmasız bırakmaktadır. Bu olayda erozyon süreçlerini şiddetlendirmekte, toprak yapılarının kırılmasını hızlandırmaktadır. Bu nedenle, erozyonun etkisini azaltmak ve toprakları korumak için birçok stratejiler ve teknikler geliştirilmiştir. Bu stratejilerin ve tekniklerin birçoğu arazinin ormansızlaşması ya da tarım alanının terk edilmesinden sonra toprak bozulmasına karşı yapılan mücadeleler şeklinde olmuştur. Bu çalışmalar çok çeşitli doğal arazi çalışmaları olup, farklı alanlarda gerçekleştirilen araştırmaları kapsamaktadır. Erozyonla mücadele çalışmaları arasında, teras yapma, hendek, siper veya toz tuzaklarının kullanımı, yeniden ağaçlandırma, mikoriza ya da artık madde ile muamele, ürün rotasyonları, çalı türleri ya da otlarla yeşillendirme sayılabilir. Birçok çalı türü su erozyonunu durdurmak ya da maliyetine ve kullanılabilirliğine bağlı olarak toprağın tutulmasını sağlamak için denenmiş ya da kullanılmıştır. Türkiye’de ciddi bir erozyon problemi bulunmaktadır. Ziraat alanlarının %59’u, orman alanlarının %54’i ve mera alanlarının %64’ü erozyon riski altındadır. Erozyonla mücadele faaliyetleri içinde, teras yapımı yüzey erozyonunu engellemede en çok kullanılanıdır. Erozyona karşı duvar yapımı, tel kafes, çit yapımı aynı zamanda kullanılmaktadır. Teras faaliyetlerinde, genç fidanlar genellikle belirli aralıklarla teraslar üzerine dikilmekte ve bu aralıklardaki topraklar ağaçlar büyüyüp kapalılık oluşturana kadar erozyona karşı korunmasız kalmaktadırlar. Oysa birçok ülkede erozyona maruz kalan alanlarda, canlı ot ve çalı türlerinin toprak yüzeyinde koruyucu bir örtü şeklinde kullanılmasının, toprak kaybı ve yüzeysel akışla mücadelede teras yaparak sadece ağaç türleriyle ağaçlandırılmasından daha etkili olduğuna dair sonuçlar bildirilmiştir. Burada sunulan çalışmada, kuşburnu ve yeşil örtü olarak korunganın (Onobrychis viciifolia Scop) kullanıldığı ve kullanılmadığı karaçam teras ağaçlandırma sahalarındaki toprak kaybı ve yüzeysel akışın sayısal değerlerinin elde edilmesi amaçlanmıştır. Karaçam fidelerinin büyüme oranları ve bunun toprağın bazı fiziksel ve morfolojik özelliklerine olan etkisi aynı zamanda araştırılacak ve bu değerlerle çalışma sahasına yakın yaşlı karaçam meşcereleri ile ağaçlandırma yapılmamış açık alanlarda belirlenen değerler karşılaştırılacaktır. Anahtar Kelimeler: Erozyon, Toprak kaybı, Korunga, Kuşburnu, Sediment, Besin Elementleri, Organik Madde