Antalya Düzlerçamı Kızılçam (Pinus Brutia Ten.) Klonlarında Antioksidan Aktivite Varyasyonu

Abstract

Anadolu karaçamı, Türkiye ormancılığında kızılçamdan sonra ağaçlandırma çalışmalarında kullanılan önemli bir orman ağacıdır. Özellikle kurak yarı-kurak sahaların ağaçlandırılmasında kullanılan karaçam, Anadolu’da stepe en çok sokulan türdür. Toprak istekleri bakımından da kanaatkar olan karaçam, tüm bu özelliklerinden dolayı ağaçlandırma faaliyetlerinde tercih edilmektedir. Bitkiler içerisinde yaşadıkları ortamda; kuraklık, su, sıcaklık, radyasyon, kimyasallar, manyetik ve elektriksel alanlar, mineral, tuz, silvikültürel müdahale gibi abiyotik stresin etkisi altında kalmaktadırlar. Bu stresin koşulları optimal koşullardan sapmaya neden olarak bitkilerde morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal değişimlere sebep olmaktadır. Meydana gelen bu olaylar sonucunda bitkide büyüme ve gelişme baskılanmaktadır. Bitkinin söz konusu strese tepkisi, stresin şiddetine, süresine, bitkinin fide, çiçeklenme, meyve tutma zamanı gibi duruma göre değişmektedir. Buna karşın bitkinin söz konusu olumsuz koşullara karşı geliştirmiş olduğu savunma mekanizmaları bulunmaktadır. Bu mekanizmalar anatomik, morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal prosesleri kapsamaktadır. Sesil doğaları gereği stres etmeninden uzaklaşarak kaçınma gibi bir seçeneğe sahip olmayan bitkiler hayvanlardan farklı olarak strese direkt maruz kalmaktadırlar. Bu direkt etki büyüme ve gelişmeyi olumsuz etkilerken bitki organlarının yaşantısını yitirmesine neden olmaktadır. Meydana gelen bu olumsuz durum bitki gelişimini etkilemekte ve dolayısı ile tohum oluşumunu da olumsuz etkilemektedir. İstenilen düzeyde bir ağaçlandırma başarısı elde etmek için kaliteli tohumlara ihtiyaç duyulmaktadır. Özellikle abiyotik stres faktörlerine dirençli klonlardan elde edilen tohumlar ağaçlandırma çalışmalarında başarıyı arttırabilecek etmenlerden biridir. Bu bağlamda; ülkemiz ormancılığı için önem arz eden Karaçam klonları ibreleri üzerinde gerçekleştirilecek çalışma ile abiyotik stres faktörlerinde önem arz eden antioksidan seviyeleri analiz edilecektir. Elde edilecek bulgular neticesinde abiyotik stres faktörlerine dirençli klonlar belirlenerek ağaçlandırma çalışmalarında başarı oranının arttırılması sağlanacaktır. Ayrıca, ülke ekonomisine katkıda bulunularak Türkiye ormancılığı içinde faydalı bilgiler elde edilecektir.