Bazı Peyzaj Bitkilerinde Ağır Metal Birikiminin Ve Bitki Mikromorfolojik Karakterlerinin Trafik Yoğunluğuna Bağlı Değişimi

Abstract

Artan nüfus ve sanayileşme, hava kirliliğini de beraberinde getirmiş, hava kirliliği bazı şehirlerde insan sağlığını tehdit edecek düzeyde artmış ve günümüzün en önemli gündem konularından birisi haline gelmiştir. Kent içerisinde egzoz gazları, araba tekerleri, araçlar ve araç aşınmalarından kaynaklanan pek çok kirletici madde ortaya çıkmaktadır. Bunlar arasında özellikle ağır metaller büyük öneme sahiptir. Zira ağır metaller doğada bozulmaz ve yok olmazlar. Ayrıca biyobirikme eğilimindedir. Bundan dolayı ağır metal konsantrasyonunun belirlenmesi, riskli bölgelerin ve risk düzeyinin tespit edilmesi açısından büyük öneme sahiptir.

Bitkilerdeki ağır metal konsantrasyonlarının belirlenmesi ise, hem bitkilerin ağır metalleri havadan uzaklaştırma ve dolayısıyla hava kalitesini artırma aracı olarak kullanılabilme olanaklarının belirlenmesi, hem de hava kalitesinin izlenmesi açısından önem taşımaktadır. Bundan dolayı bu güne kadar bitkilerde ağır metal birikimleri üzerine pek çok çalışma yapılmıştır. Ancak yapılan çalışmalar daha ziyade bitkilerin biyomonitör olarak kullanım olanaklarının belirlenmesine yöneliktir.

Bu çalışmada ise bitkilerde ağır metal birikimlerinin belirlenmesi yanında ayrıca bitki mikromorfolojik özelliklerinin trafik yoğunluğu ve dolayısıyla ağır metal birikimine bağlı olarak nasıl şekillendiği de belirlenmeye çalışılacaktır. Çalışma kapsamında, ülkemizin pek çok yerinde kullanılan bazı peyzaj bitkilerinde ağır metal birikiminin ve ağır metal birikimi ile bitkilerde meydana gelen ancak gözle görülmeyecek düzeyde olan deformasyonların, trafik yoğunluğuna bağlı olarak değişiminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak öncelikle 8 (sekiz) adet peyzaj bitkisi seçilecek ve bu bitkilerin trafiğin yoğun olduğu, trafiğin orta derecede yoğun olduğu ve trafiğin hemen hemen hiç olmadığı alanlardaki bireyleri tespit edilecektir. Daha sonra bu bitkilerden vejetasyon mevsimi sonunda yaprak örnekleri toplanacaktır. Toplanacak yaprak örneklerinde 5 adet ağır metal (Pb, Cu, Ni, Zn, Cd) miktarı belirlenecek ve yaprak örneklerinde elektron mikroskobu görüntüleri elde edilerek bu görüntüler üzerinde mikromorfolojik karakterlerin ölçümü yapılacaktır. Böylece çalışma sonucunda 8 adet bitki türünde, 5 adet ağır metal miktarının ve mikromorfolojik karakterlerin, trafik yoğunluğuna bağlı olarak nasıl değiştiği belirlenmeye çalışılacaktır.