ÇEŞİTLİ BOYÖLÇERLERİN ÖLÇÜM BAŞARISININ KARŞILAŞTIRILMASI VE ÖLÇÜM BAŞARISINDA ETKİLİ FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ

Abstract

Ağaç boyu, bir ağacın toprak seviyesinden tepe ucuna kadar olan düşey mesafe olarak tanımlanmaktadır ve ağaçların ışık rekabeti ve ışığa ulaşabilme kabiliyetleri hakkında bilgiler verir. Orman envanter çalışmalarında, ölçümlere ağaç boyunun eklenmesi ile gövde hacmi tahminlerindeki başarı artmaktadır ve bu nedenle orman envanteri esnasında ağaç boylarının ölçülmesinin önemli olduğu vurgulanmaktadır. Ancak, boy ölçümlerinin orman envanter maliyetini artırması nedeniyle orman envanter faaliyetlerinin büyük çoğunluğunda ağaç boyu ölçümleri ya hiç yapılmamakta ya da sınırlı sayıda ağacın boyunun ölçümü ile yetinilmektedir. Meşcere içerisindeki ağaçların boyları doğrudan veya dolaylı yöntemlerle ölçülebilmekle birlikte, gerek pratik ve daha düşük maliyetli olması ve gerekse personel güvenliği açısından daha uygun olması nedeniyle orman envanter çalışmalarında genellikle boyölçerler yardımıyla gerçekleştirilen dolaylı yöntemler tercih edilmektedir. Ağaç boyu ölçümünün doğruluğu; ölçümde kullanılacak boyölçerin türü, ölçümün gerçekleştirileceği meşcerenin formu, ölçüm yapılacak ağacın boyu, arazi yapısı, ağaç türü, ölçüm yapılacak ağaca olan mesafe, ağaç gövdesinin eğimi ve ölçümü yapacak personelin deneyim ve dikkati gibi birçok faktöre bağlıdır. Bu proje kapsamında; ikisi geleneksel (Suunto ve Blume-Leiss) ve üçü elektronik (Haglöf EC II, Vertex III ve LaserTech TruPulse 360) olmak üzere beş farklı boyölçerin ölçüm başarıları Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü’ne bağlı Karadere Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içerisinde yayılış gösteren üç asli ağaç türü (karaçam, sarıçam ve göknar) için karşılaştırılacaktır. Bu amaçla her bir ağaç türü için 108’er adet olmak üzere toplam 324 adet örnek ağaç üzerinde beş farklı boyölçer ile boy ölçümleri yapılacak ve ayrıca ağaçlar kesilerek gerçek boy değerleri de belirlenecektir. Elde edilen ölçüm değerleri gerçek boy değerleri ile karşılaştırılarak boyölçerlerin başarıları ortaya konulacaktır. Boy ölçümlerine ilişkin Ortalama Mutlak Hata Yüzdesi (MAE%) ve Hata Kareler Ortalamasının Karekökü (RMSE) değerleri yardımıyla da boyölçerlerin tahmin başarıları kıyaslanacaktır. Ayrıca, boy ölçümü doğruluğu üzerinde etkili olan çeşitli faktörlerin (boy sınıfı, eğim, kapalılık, gelişim çağı, ağaç türü ve ağaç yaşı) etki düzeyleri de istatistiksel yöntemler kullanılarak araştırılacaktır.