Farklı Yetişme Koşullarında Yetiştirilen Bazı Peyzaj Bitkilerinde Yaprak Mikromorfolojik Karakterlerinin Değişimi

Abstract

Peyzaj çalışmaları, diğer tasarımlardan farklı olarak bitki kullanımını ön plana çıkartmaktadır. Açık alanda yapılan peyzaj düzenlemeleri alışılageldik kullanımların dışına çıkabildiği oranda değerli olmakta ve bu durum, peyzaj çalışmalarındaki bitki seçimini önemli ölçüde etkilemekte, yörenin doğal bitki örtüsünde bulunmayan türlerin kullanımı sonucunu doğurmaktadır. Oysa Türkiye üç farklı iklim tipinin etkisindedir ve bu iklim tiplerinin karakteristikleri birbirinden oldukça farklıdır. Buna rağmen bazı bitki türlerinin, bu iklim tiplerinin görüldüğü bütün alanlarda kullanıldığı görülmektedir. Peyzaj çalışmalarında, doğal yayılış alanları dışında kullanılan bitkiler çoğu zaman doğal yetişme ortamlarında gösterdikleri performansı gösterememekte, doğal yayılış alanındaki formlarını yansıtamamakta, genellikle de stres faktörleriyle baş başa kalmaktadırlar. Biyotik ve abiyotik çevre etmenlerinin etkisi altında bitkilerde ortaya çıkan değişimler stres olarak ifade edilir. Bir başka değişle stres bitki üzerinde negatif etkileri olan dış faktörler olarak tanımlanabilir. Doğal yayılış alanı dışında kullanılan bitkilerin, farklı şekillerde stres faktörlerine maruz kalması kaçınılmazdır ve bu stres faktörleri bitkinin gözle görülen morfolojik özellikleri yanında gözle görülmesi mümkün olmayan mikromorfolojik özelliklerini de etkilemektedir.

Yapılacak olan bu çalışma ile farklı iklim tiplerinin hakim olduğu alanlarda yetiştirilen bitkilerde mikromorfolojik karakterlerde meydana gelen değişimler araştırılacaktır. Bu amaç doğrultusunda, her iklim tipinin hakim olduğu alandan ikişer şehir seçilecek ve toplam 6 şehirde yayılış yapan türlerden 8 farklı tür çalışmaya konu edilecektir. Belirlenen türlerden, vejetasyon mevsimi sonunda yaprak örnekleri toplanacak ve yaprak yüzeylerinde meydana gelen farklılıklar, mikromorfolojik karakterler yardımıyla belirlenecektir.

Çalışmada, yetişme yeri koşullarının türlere etkisinin ortaya konulması, Kastamonu Üniversitesi Merkezi Laboratuarında bulunan elektron mikroskobu (SEM= Scanning Electron Microscope) ile gerçekleştirilecektir. Çalışma sonucunda türlere ait olan yaprak örnekleri üzerinde, Stoma Yoğunluğu (1 mm2 alanda), Stoma Uzunluğu (µm), Stoma Genişliği (µm), Serbest Açıklık (Stoma yüzeyinde wax ile kaplı olmayan alan genişliği) (µm), Stoma alan indeksi (Stoma yoğunluğu x stoma uzunluğu), Tüy yoğunluğu (1 mm2 alanda) Tüy kollarının sayısı ve Tüy kollarının uzunluğu (µm) gibi mikromorfolojik karakterler belirlenecektir.