Kreşenlerle Türkiye Türklerinin Sosyoekonomik Mantalite Farkları

Abstract

Araştırma ağırlıklı olarak Rusya Federasyonu’nun Tataristan Cumhuriyeti’nde yaşayan İdil-Ural Tatarlarının Hristiyanlaştırılmış bir topluluğu olan Kreşenlerle (Kreşen Tatarları) Türkiye Türklerinin sosyoekonomik mantalite farklarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma sosyoekonomik mantalite kavramının özünü ve içeriğini oluşturan unsurların açığa kavuşturulması, oluşumuna etki eden faktör ve koşulları tespit etme, benzer etno-kültürel kökenlere ve farklı sosyoekonomik genotiplere sahip Kreşen Tatarları ve Türkiye Türkleri topluluklarının özniteliklerini ve evrensel gelişim algoritmalarını ortaya koyma açısından önem taşımaktadır. Araştırmada mantalite, belirli bir topluluğun sosyal reprodüksiyonunu sağlayabilecek genetik bilgiyi ve ulusal ekonominin kurumsal yapısına ilişkin enformasyonu içeren bir kategori şeklinde incelenmektedir. Bu bağlamda mantalite doğrudan (teknik buluş ve örgütsel değişikliklerle maddi üretimi destekleme) ve dolaylı (kültürel yaratıcılıkla hukuki, politik ve manevi ilişkilerin niteliğini değiştirme; sanat, eğitim, spor, hizmet, yaşam kalitesini geliştirme) biçimlerde toplumun gelişimini teşvik etme potansiyeline sahiptir (Gubanov, 2007; Dumnova, 2014). Sosyal mantalite, belirli bir sosyokültürel topluluğun kolektif anlam ve yaşam algılarının toplamını ifade eder (Nekrasova, 2012: 47). Ekonomik mantalite, kültürel özellikler, sosyal aidiyet ve etnik köken değerleriyle dönemin spesifik doğasını yansıtan ekonomik bilinci (Novokshonova ve Khazan, 2009: 162-163) tanımlar. Çalışmada Kreşenlerle Türkiye Türklerinin sosyoekonomik mantalite farkları, katılımcıların bireysel değerlerinin, küresel sosyal sorumluluklarının, girişimcilik eğilimlerinin ve subjektif ekonomik refah algılarının anket yöntemiyle ölçülmesi ve analizi sonucunda değerlendirilecektir. Araştırma Kreşen Tatarlarının yoğun olarak yaşadığı Tataristan (Naberezhnyye Chelny, Nizhnekamsk, Yelabuga, Kazan), Başkurtistan (Ufa), Udmurt Cumhuriyeti’nde (Izhevsk) ve Türkiye’nin sosyoekonomik profil çeşitliliğine sahip olduğu varsayılan İstanbul ve Kastamonu şehirlerinde gerçekleştirilecektir. Araştırmanın sonucunda Kreşenlerle Türkiye Türklerinin sosyoekonomik mantalite farklarını ortaya koyarak topluluk içi mantalite uyumlaştırma mekanizmalarını, her iki topluluk için mantalite temelli gelişim algoritmalarını oluşturma öngörülmektedir.