Karaca, Ç.2023-12-082023-12-082023Karaca, Ç. (2023). ORGANİZMANIN BİREYLEŞİMİNDE SELF-ORGANİZASYONUN ROLÜ. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 0(36), 323-346https://search.trdizin.gov.tr/publication/detail/1209198/organizmanin-bireylesiminde-self-organizasyonun-roluhttps://hdl.handle.net/20.500.12597/17938Düzenlilik arz eden süreçlerin ve örüntülerin, belirleyici bir kalıp veya dışarıdan bir müdahale olmaksızın çok sayıdaki bileşen arasındaki karşılıklı ilişkilere dayalı olarak ortaya çıkması anlamına gelen self-organizasyon, günümüzde üzerine giderek daha fazla araştırma yürütülen bir olgudur. Self-organizasyonla bağlantılı düşünceler felsefe tarihinde Antik Çağ’dan itibaren ileri sürülmüştür. Bu olgunun dengeden-uzak sistemler temelinde termodinamik açıdan ele alınması ise bu alanda yeni bir dönemi başlatmıştır. Self-organize sistemlerde ve canlı varlıklarda form maddedeki akışa bağlı olarak ortaya çıkmakta ve içsel olarak belirlenmektedir. Organizmanın gelişim sürecinin self-organizasyonla bağlantısının kurulması, Aristoteles’ten itibaren çözülmeye çalışılan, canlılıkta formun gelişimi problemine ışık tutmaktadır. Bu makale, son dönemde yürütülen bilimsel çalışmalar temelinde söz konusu bağlantı üzerinde durmakta ve meselenin felsefî boyutuna dair bir tartışma yürütmektedir. Morfogenez sürecinde Turing örüntüleri gibi self-organize etmenlerin rolü üzerindeki çalışmalar organizmanın formu probleminin çözümünde yeni bir kapı aralamaktadır. Felsefî açıdan ise, Simondon’un değişmez forma öncelik tanıyan tözcülüğe karşı formun belirimini temel alarak öne sürdüğü ontolojik yaklaşım self-organizasyon ile örtüşmektedir.turinfo:eu-repo/semantics/openAccessBireyleşim, Simondon, self-organizasyon, morfogenez, canlılıkarticle10.53844/flsf.13180641209198323346362618-57840000-0002-4059-6916374722