Dr. Öğr. Üyesi Nuray EMİNÇALIŞKAN, GÜLSÜM ÜLKE2024-01-282024-01-28https://hdl.handle.net/20.500.12597/18721Etkili ve doğal bir terapötik ajan olarak kabul gören sarımsağın (Allium sativum L.); antimikrobiyal, hepatoprotektif, antioksidan, antiinflammatuvar, fibrinolitik etkileriyle anti-trombosit agregasyon aktivitesi, visköz özelliğiyle sıvı bariyer oluşturucu etkisi bulunmaktadır. Bununla birlikte sarımsağın yüksek sıcaklık ve nem şartları altında gerçekleştirilen fermentasyonuyla elde edilen siyah sarımsağın antioksidan özelliklerinin zenginleştiği bilinmektedir, ancak terapötik etkisi üzerine yapılan çalışmalar yeterli düzeyde değildir. Sarımsağın biyoaktif özellikleri göz önünde bulundurulduğunda, hem beşeri hem de veteriner hekimlikte yüksek morbidite ve mortalite ile gözlenebilen ve birçok komplikasyona neden olan ‘‘postoperatif intraabdominal adezyon’’ oluşumunun önlenmesinde, etkili bir sonuç ortaya çıkarılabileceği düşünülmektedir. Nitekim; ticari sarımsak yağı kullanılarak yapılan çalışmalarda, adezyon önleyici etkinlikleri belirli oranlarda başarılı bulunmuştur. Proje kapsamında öncelikle Kastamonu ili Taşköprü İlçesi’nde doğal tarımla yetiştirilen ve Türk Patent Enstitüsü’nden coğrafi işaret almış üst kalitedeki Taşköprü Sarımsağından, projenin Sanayi ortağı ayağını oluşturan firma tarafından, özel fermantasyon tekniği ile siyah sarımsak üretilecektir. Üretilen Taşköprü siyah sarımsağından uygun yöntemlerle maserat yağ elde edilecek ve kromatografi tekniği ile analizleri yapılacaktır. İntraabdominal kullanım öncesinde filtrasyon yöntemiyle sterilize edilen maserat yağ, in vivo çalışma aşamasında; ratlarda sekum üzerinde oluşturulan deneysel lezyon üzerine uygulanacaktır. 28 günlük postoperatif takip sürecinde; farklı zaman noktalarında (3.-7.-14.-21.-28. günlerde) ötenazi uygulandıktan sonra, makroskobik adezyon skorlaması yapılacak ve histopatolojik muayeneler için doku örnekleri alınacaktır. Ayrıca preoperatif (0. gün) ve postoperatif farklı zaman noktalarında (3.-21. günlerde) alınan kan örneklerinden, tam kan sayımı ve biyokimyasal analizler de yapılarak terapötik süreçte gelişen fizyolojik etkiler takip edilecektir. Klinik, laboratuvar ve histopatolojik muayenelerden elde edilen verilerin istatistiksel olarak değerlendirilmesiyle, anlamlı sonuçlar bakımından analizler yapılacaktır. Planlanan çalışmada; Kastamonu'nun tarım ekonomisinde önemli bir yeri olan sarımsağın ekonomik potansiyelinin artırılması da amaçlanmıştır. Bu nedenle, Sanayi-Üniversite İşbirliği kapsamında, Kastamonu ilimiz ve Üniversitemizin öz kaynaklarının kullanılmasına önem verilerek, bu projede ticari olarak hazır bir ürün tercih edilmemiştir. Sunulan projeden başarılı sonuçlar alınması durumunda; bu alanda ilk kez üretilip kullanılacak olan siyah sarımsak maserat yağı ile yüksek düzeyde adezyon önleyici etkinin gösterilmesi gerek beşeri gerekse veteriner hekimliği için kullanıma uygun standartlarda, yeni bir medikal bir ürünün geliştirilebilmesine imkân sağlayacaktır.