Dr. Öğr. Üyesi Nezahat Turfan, Dr. Öğr. Üyesi Esra Nurten Yer Çelik,Doktora Öğrencisi Ergin Yılmaz,Doktora Öğrencisi Orhan Gülseven,Doktora Öğrencisi Şeyma Selin Akın,AYAN, Sezgin2024-01-282024-01-28https://hdl.handle.net/20.500.12597/18692Uzun vadeli orman yönetimi planlamasının ve değişen iklim senaryolarının böcek dinamikleri üzerindeki potansiyel etkisini dikkate almak ve orman zararlılarının yeni tesis edilecek plantasyonlar üzerindeki etkilerini tahmin etmek güvenilir bir araç rolü üstlenecektir. Anadolu karaçamı, ağaçlandırma çalışmalarında kızılçamdan sonra Türkiye’de en fazla tercih edilen önemli bir orman ağacıdır. Özellikle kurak ve yarı kurak mıntıka ağaçlandırma sahalarında tercih edilen karaçam, aynı zamanda Anadolu’da stepe en çok sokulabilen tür olması nedeniyle step mıntıka ağaçlandırmalarında 1. sırada tercih edilmektedir. Ağaçlandırma çalışmalarında plantasyon başarısını yükseltmek için kaliteli tohumlara ihtiyaç vardır. Kaliteli tohumların elde edilmesi için ise biyotik ve abiyotik şartlara dayanıklı klonların belirlenmesi klasik ağaç ıslahı çalışmalarında ayrı bir önem arz etmektedir. Biyotik faktörler arasında böcek hasarı ormanlarımızı tehdit eden en önemli sorunlardan biridir. Türkiye’de 50 çeşit zararlı tür yaşamakla birlikte Akdeniz ülkelerinde toplam 62 böcek türünün orman alanlarında zarara yol açtığı bilinmektedir. Özelikle böcek zararına karşı resistant klonların belirlenmesi özellikle böcek riskli bölgelerdeki ağaçlandırma çalışmalarında başarıyı arttırabilecektir. Bu bağlamda; ülkemiz asli orman ağacı türlerinden biri olan ve ağaçlandırma çalışmalarında tercih edilen önemli bir tür olan karaçamın böcek zararına karşı, bitki savunmasında görev yapan biyoaktif bileşenlerin klonal bazda belirlenmesi hedeflenmektedir. Elde edilecek verilerin neticesinde belirlenecek resistant klonlardan hasat edilen tohumlar ile yapılacak ağaçlandırma çalışmalarının özellikle böcek hasarının çok fazla olduğu bölgelerde yapılacak olan ağaçlandırma faaliyetlerinin başarısını arttıracağı düşünülmektedir. Bu sayede uzun süreli ve yüksek maliyetli yatırımlar olan ağaçlandırmaların daha güvenli tesisi ile ülke ekonomisine katkı sağlanabilecektir.