Doç. Dr. Hakan Şevik Hatice Çobanoğlu, Prof. Dr. Gökhan Zengin Doç. Dr. Yasemin Çelik Altunoğlu, Dr. Öğr. Üyesi Enis Fuat Tüfekci, Dr. Öğr. Üyesi Uğur Akpulat Araş. Gör. Mustafa Öçal Uzm. Necdet Mehmet Ünel Uzm. Biyolog Pınar Baloğlu Doç. Dr. Orhan Çorum Doç. Dr. Abdulahad Doğan Doç. Dr. Turan Yaman, Dr. Öğr. Üyesi Abdulhamit Battal, Dr. Öğr. Üyesi Ömer Türkmen, Dr. Öğr. Üyesi Ömer Faruk Keleş, Dr. Öğr. Üyesi Yasin Akkemik, Dr. Öğr. Üyesi Tuğba TatarBALOĞLU, Mehmet Cengiz2024-01-282024-01-28https://hdl.handle.net/20.500.12597/18980Kastamonu yöresinde büyük yayılış alanına sahip orman gülü türlerinden Rhododendron ponticum ve Rhododendron luteum türleri ormanlık alanlarda istilacı ve istenmeyen türler olarak bilinir. Kastamonu ormanlarında yoğun bir şekilde yetişmesi, çoğunlukla ormancılık faaliyetlerine negatif yönde etkili olması, ekonomik olarak yeterince değerlendirilememesi ve yaprak ile çiçeklerinin etken madde içeriğinin zengin olması bu türün karakteristik özelliklerindendir. Proje kapsamında Kastamonu yöresinde doğal olarak yetişen orman gülü (Rhododendron ponticum ve Rhododendron luteum) türlerinden yenilebilir film ve yara iyileştirici krem üretimi yapmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda öncelikle, Kastamonu ormanlarından bu iki türe ait yaprak, çiçek ve dal örnekleri toplanarak kurutulacaktır. Ardından örneklerin element içeriği belirlenerek ağır metal birikim analizleri gerçekleştirilecektir. R. ponticum ve R. luteum türlerine ait çiçek, yaprak ve dal örneklerinden en az 3 farklı çözücü ve 3 farklı yöntem ile özütler çıkartılarak toplam 54 farklı ekstrakt elde edilecektir. Bu ekstraktların total fenolik ve flavonoid içeriği, antioksidan, enzim aktivitesi, antikanser, antimikrobiyal etkileri ile sağlıklı fibroblast hücreleri üzerindeki etkileri belirlenecektir. Antimikrobiyal, antikanser ve fibroblast hücreleri üzerindeki etkilerine göre karşılaştırılan ekstraktlardan en aktif olanlar için içerik analizleri gerçekleştirilecektir. Orman gülünün yapısında bazı toksik bileşikleri bulundurmasından dolayı balının (deli bal) veya tıbbi müstahzarların tüketilmesi sonrası insan veya diğer canlılarda zehirlenme belirtileri görülebilmektedir. Zehirlenmelere orman gülünün yapısında bulunan grayanotoksinler neden olur. Dolayısıyla yenilebilir film ve yara iyileştirici krem yapılmadan önce tüm ekstraktların toksikoloji analizleri yapılarak elde edilen analiz sonuçlarına göre yenilebilir film ve yara iyileştirici krem yapımında etken madde bakımından en uygun ekstrakt seçimi gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda orman güllerine ait türlerin seçilen ekstratlarının yer aldığı kazein ve peynir altı suyu protein (WP) bazlı film üretimi yapılacaktır. Derisiz tavuk göğüs filetoları kaplanarak 0., 5., 10. ve 15. günlerde fiziko-kimyasal ve mikrobiyolojik analizler yapılacaktır. Kaplamalı numuneler ve kontrol numuneleri kullanılarak ayrıca duyusal analizleri yapılacaktır. Son olarak tüm analiz sonuçlarının değerlendirilmesinden sonra en etkili ekstraktlar seçilerek yara iyileştirici krem üretimi yapılacak ve kremlerin in vivo koşullarda sıçanlar üzerinde denemeleri yapılarak üretilen kremlerin etkinliği değerlendirilecektir. Bu kapsamda orman gülüne ait iki tür olan R. ponticum ve R. luteum türlerinin yaprak, çiçek ve dal ekstraktlarından en aktif çıkan ekstrakt veya ekstrakt karışımlarının in vivo yara iyileştirici potansiyeli incelenecektir. Yapılacak fitokimyasal ve in vitro hücre kültürü testlerinin sonuçlarına göre aktif çıkan ekstraktan veya ekstraktların karışımından farklı konsantrasyonlarda kremler hazırlanacaktır. Bitki ekstraktının in vivo yara iyileştirici potansiyelinin araştırılması için 49 sıçan her grupta 7 sıçan olacak şekilde 7 gruba ayrılacaktır. Sıçanların sırt kısmının sağ ve sol bölgesinde 8mm punch aleti ile yara oluşturulacaktır. Yara bölgesi her gün fotoğraflanarak izotonik suyla temizlenecektir. 15 gün sürecek çalışma sonunda sıçanların yara bölge alanı belirlenerek yara kontraksiyonu hesaplanacaktır. Yara dokusu alınarak histolojik ve biyokimyasal incelemeler yapılacaktır. Rhodondendron türlerinden elde edilen acı balın yara iyileştirici özellikleri literatürde belirtilmiştir. Ayrıca, Rhododendron ponticum ve Rhododendron luteum türlerinin pek çok fitokimyasalı içerdiği bulunmuştur. Fakat bu türlere ait ekstraktların yara iyileştirici özelliklerinin araştırıldığı çalışmalar bulunmamaktadır. Bu proje kapsamında Kastamonu yöresinde doğal olarak yayılış gösteren ve geleneksel Türk ve Çin tıbbında yeri olan Rhododendron ponticum ve Rhododendron luteum türlerinin yaprak, çiçek ve dal ekstraktlarından en aktif çıkan ekstraktın veya ekstrakt karışımlarının in vivo yara iyileştirici potansiyelinin araştırılması hedeflenmektedir. Ayrıca çalışma kapsamında ortaya çıkan antibakteriyel özellikli ekstraktın yenilebilir kaplama olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği konusunda bulgular elde edilecek ve bu anlamda gıda ambalajı olarak değerlendirilmek üzere yeni bir hammadde olarak kullanılma durumu detaylı bir şekilde incelenmiş olacaktır. Projenin beklenen hedeflere ulaşılması durumunda yani hem yenilebilir film hem de yara iyileştirici etkinliği bulunan krem formülasyonları elde edilebilirse bunların ticari olarak değerlendirilmesi için Kastamonu Teknokent bünyesinde çok ortaklı bir şirket kurulması hedeflenmektedir. Böylece ürünün potansiyel kullanım ve tercih durumuna göre ihracata ve ithal ikamesine katkı sağlama potansiyeli bulunmaktadır.