Prof. Dr. Abdurrahman AKSOY Serdar İZBELİ Atakan AKMAN Doç. Dr. Hüseyin Serkan EROL Doç. Dr. Mahmut GÜR Doç. Dr. Barış BANİ Doç. Dr. Osman Sabri KESBİÇ, Dr. Öğr. Üyesi Kerim GÜNEY, Dr. Öğr. Üyesi Beste DEMİRCİ, Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem SEVİM, Arş. Gör. Süleyman YÜKSEL, Arş. Gör. İlayda YILDIRIMTerzi, Funda2024-01-282024-01-28https://hdl.handle.net/20.500.12597/18978Orman dışı ürün olan tıbbi ve aromatik bitkiler, Kastamonu ilinde yaygın olarak yetişmektedir. Tıbbi ve aromatik bitkilerin kültüre edilmesi ve halkın üretmesi, yenilikçi tarım alanların oluşturulmasına katkı sağlacaktır. Tıbbi ve aromatik bitkiler, bitkisel ilaç üreten firmaların önemli ham madde kaynağıdır. Bitkisel ilaç üreten şirketelerin, bu bitkisel ham madde kaynağı tedariki ve/veya bölgemizde bitkisel ilaç üretim tesislerini kurması, iş gücü istihdamını artmasına ve bölgesel ekonomini gelişiminde etkili olacağı öngörülmektedir. Halk arasında şifalı bitkiler olarak bilinen tıbbi ve aromatik bitkiler, günümüzde diyabet, romatizma, kanser gibi kronik hastalıkların tedavisinde tercih edilmektedir. Sepsis ve diyabet hastalığı, insanlarda yaygın görülen hastalıklar olup, milyonlarca insanın ölümüne neden olmaktadır. Diyabet hastalarında en ciddi komplikasyonlarından biri, iyileşmesi zor olan yaralardır. Sunulan çalışma ile, Kastamonu bölgesinde endemik bir tür olan Angelica turcica, bölgemizde yaygın yetişen Seseli resinosum, batı karadeniz bölgesinde yayılışı olan Chaerophyllum byzantinum Boiss. bitkilerinden elde edile esansiyel yağların ana bileşiklerinin belirlenecektir. Bu bitkilerin esansiyel yağlarından, sepisis modelinde antimikrobiyel, diyabet modelinde antidiayabet etkisi araştırılacak ve diyabet yarası modelinde, diyabet yara iyileştirici spreyin üretilmesi sağlanacaktır. Kastamonu Üniversitesi Teknokent bünyesinde kurulması planlanan bitkisel ilaç şirketi ile, diyabet yara iyileştirci spreylerin patenti alınarak, ulusal ve uluslararası platformlarda tanıtımı yapılacaktır. Bitkisel ilaç üreten firmalar ile işbirliği yapılarak, hijenik koşullardaki dolum tesislerinde diyabet yara iyileştirci spreylerin şişelenerek, ambalajlanacaktır. Diyabet yara iyileştirici spreylerin ruhsatlandırılması, eczanelerde ve veteriner kliniklerinde satışa sunulması, projenin en önemli çıktısı olarak görülmektedir. Yine, Kastamonu ilindeki endemik ve yaygın yetişen tıbbi ve aromatik bitkilerin fitokimyasal içerikleri belirlenerek, deneysel hastalık modellerinde araştırılarak ve krem, aerosel spreylerin ve fitokozmotik ürünlerin üretilmesi yapılması planlanmaktadır. Böylece tıbbi ve araomatik bitkileriden ürüne dönüşmesinin sürdürebililir olmasına katkı sağlayacaktır. Sonuç olarak, Ormancılık ve tabiat turizmi alanın ihtisaslaşan Kastamonu Üniversitesi, tıbbi ve aromatik bitkilerin kültüre edilmesi, yerel halkın üretmesi, yerli ve milli ürün olarak geliştirilen diabet yara iyileştirici sprey üretilmesiyle, bölgesel kalkınmada önemli etki oluşturacaktır.