Arş. Gör. Dr. Mertcan Karadeniz, Dr. Öğr. Üyesi Seray ÖZDEN KELEŞ Diğer Fatih AYTAR Diğer Özlem KARAKAYA AKANÜNAL, Sabri2024-01-282024-01-28https://hdl.handle.net/20.500.12597/18782Eucalyptus cinsine bağlı türler Avustralya ve civarının doğal bitki türüdür. Ülkemizde bu cinse bağlı iki tür, E. camaldulensis ve E. grandis hızlı gelişim göstermesinden dolayı ülkenin ılıman iklim kuşağının hüküm sürdüğü Akdeniz ve Ege bölgesinde endüstriyel ağaçlandırmaya konu edilmektedir. 1885 yılından beri ülkemizde yetiştirilen bu bitki türlerine 2000 yılından itibaren yine Avustralya kıtasının doğal türü olan iki gal arısı ülkeye aniden giriş yaparak bitkilere zarar vermeye başlamıştır. Zararlılardan Leptocybe invasa, bitkinin yaprak orta damarı, yaprak sapı ve sürgünlerde kendine has yumru oluştururken diğer gal arısı, Ophelimus maskelli bitkinin yaprak ayasında nokta şeklinde yumru meydana getirmektedir. Her iki türün yoğun ve tekrar eden saldırısı sonrası bitkide akranlarına göre önemli oranda gelişim geriliğine ve habitus bozulmasına neden olabilmektedir. 2020 yılında egzotik tür olan her iki gal arısının Karadeniz bölgesindeki bulunan E. camaldulensis’e ulaştığı raporlanmıştır. Zararlıların bölgeye yeni giriş yapmaları nedeniyle türlerin bölgedeki biyolojileri henüz belirlenmemiştir. Önerilen bu araştırma projesinde her iki gal arılarının bölgedeki biyolojileri yapışkan tuzaklar yardımıyla belirlenecektir. Ayrıca aynı verilerden her iki türün yıl içerisindeki popülasyon dalgalanmaları da belirlenecektir. Bundan başka farklı gal arı türlerinin fidanların morfolojik ve anatomik yapısına etkisi bu çalışmada ilk defa belirlenecektir. Örnek fidanlıkta, gal arılarının okaliptüs fidanlarında internodyum uzunluğuna etkisi, fidanların boy ve çaplarına etkisi, yapraklardaki morfolojik etkiler belirlenecek daha sonra fidanların gövdelerinden kesitler alınarak arıların bitki hücrelerine (trahe boyutu, lif uzunlukları/genişlikleri, hücre lümen boşlukları, hücre çeper kalınlıkları, öz ışını sayıları ve boyutları) etkisi belirlenecektir. Bu çalışma sonucunda gal arılarının okaliptüs fidanlarının hem morfolojik hem de anatomik yapısında meydana getirmiş olduğu değişimler belirlenecektir. Böylece, gal arılarından meydana gelen zararın bitkinin ileriki yaşlarını nasıl etkileyeceği ön görülecektir. The species belonging to the genus Eucalyptus are native trees of Australia and its environs. In our country, two species of this genus, E. camaldulensis and E. grandis, are subject to industrial afforestation in the Mediterranean and Aegean regions, where the temperate climate zone of the country prevails, due to their rapid development. These tree species, which have been grown in our country since 1885, and two gall wasps, which are also natural species of the Australian continent, started to damage the trees by suddenly entering the country. Leptocybe invasa forms a unique tuber on the midrib, petiole and shoots of the tree, while the other gall wasp, Ophelimus maskelli, produces a point shaped tuber on the leaf blade of the tree. After intense and repetitive attack of both species, it can cause significant growth retardation and habitus deterioration in the tree compared to its peers. In 2020, it was reported that both gall wasps, which are exotic species, reached E. camaldulensis in the Blacksea region. The biology of the species in the region has not yet been determined due to new arrival to the region. In this proposed research project, the biology of both gall wasps in the region will be determined with the help of sticky traps. In addition, the population fluctuations of both species during the year will be determined from the same data. In this study, the effect of eucalyptus gall wasp infestation on the morphological and anatomical structure of saplings will also be determined for the first time. In the Sinop nursery, internodium length, stem height and diameter, the properties of leaves will be determined for each sapling to investigate the effect of different gall wasp species on the tree growth and development. Then, stem discs will be taken for each sapling for anatomical investigations (vessel sizes, fibre length and width, ray numbers and ray sizes) to determine the influence of gall wasps on wood anatomical cell properties. The result of this study will provide good knowledge about how gall wasp produces changes in the morphological and anatomical structure of eucalyptus saplings. Thus, it will be predicted how the damage caused by the gall wasps will affect the tree development in the future.